Vừa qua, nghiên cứu mới nhất về đánh giá nguy cơ gãy trang cá cược bóng đá dkbl do loãng trang cá cược bóng đá dkbl, thực hiện bởi tiến sĩ Hồ Lê Phương Thảo và cộng sự, đã được công bố trên tập san khoa học quốc tế Elife. Đây là một công trình quan trọng, tiên phong trong việc giới thiệu khái niệm mới “Tuổi trang cá cược bóng đá dkbl” (skeletal age), đồng thời định nghĩa lại nguy cơ gãy trang cá cược bóng đá dkbl có sự kết hợp với nguy cơ tử vong (compound risk). Các tác giả hi vọng công trình này sẽ mở ra một hướng nghiên cứu mới về loãng trang cá cược bóng đá dkbl và tử vong.
Công trình nghiên cứu khoa học mới nhất mang tên “Epidemiological transition to mortality and refracture following an initial fracture” [1] do TS Hồ Lê Phương Thảo - Giảng viên thuộc bộ môn CNTT, khoa Kỹ thuật Công nghệ (Trường Đại học Hà Tĩnh) và cộng sự thực hiện vừa được công bố trên tập san quốc tế uy tín Elife (Q1, impact factor 7.08). Ý tưởng nghiên cứu bắt nguồn từ việc thực tế cho thấy loãng trang cá cược bóng đá dkbl làm giảm tuổi thọ. Bệnh nhân bị gãy trang cá cược bóng đá dkbl hông có nguy cơ tử vong cao lên gần gấp 3 lần (nữ) đến ~4 lần (nam). Nguy hiểm hơn, khoảng 30% bệnh nhân bị gãy trang cá cược bóng đá dkbl hông chết trong vòng 12 tháng, tức là nguy cơ còn cao hơn cả chết do ung thư vú. Do đó cần phải đánh giá nguy cơ gãy trang cá cược bóng đá dkbl do loãng trang cá cược bóng đá dkbl và nguy cơ tử vong trong một chỉ số nguy cơ kết hợp (compound risk).
Nguy cơ gãy trang cá cược bóng đá dkbl và tử vong sau gãy trang cá cược bóng đá dkbl ở mỗi cá nhân là khác nhau, phụ thuộc vào một số các yếu tố ảnh hưởng. Cụ thể, tuy nữ giới có nguy cơ gãy trang cá cược bóng đá dkbl cao hơn nam, nhưng khi đã bị gãy trang cá cược bóng đá dkbl thì nam giới chết nhanh hơn nữ. Những bệnh nhân sống sót sau một lần bị gãy trang cá cược bóng đá dkbl thì họ có nguy cơ cao sẽ lại bị gãy trang cá cược bóng đá dkbl lần 2, lần 3. Tuy nhiên, cho đến nay, các mô hình tiên lượng nguy cơ gãy trang cá cược bóng đá dkbl lại chỉ đề cập đến nguy cơ gãy trang cá cược bóng đá dkbl lần đầu tiên. Công trình nghiên cứu của TS Thảo và cộng sự là công trình đầu tiên đề cập đến và hiện thực hóa cách định lượng hoá nguy cơ gãy trang cá cược bóng đá dkbl lần 2 hay lần 3, và định lượng nguy cơ tử vong.
Kết quả nghiên cứu được thực hiện trên dự án nghiên cứu đoàn hệ về loãng trang cá cược bóng đá dkbl (Dubbo Osteoporosis Epidemilogy Study – DOES) lớn nhất nước Úc. Cụ thể, dự án theo dõi tình trạng gãy trang cá cược bóng đá dkbl, tái gãy trang cá cược bóng đá dkbl, tử vong, mật độ trang cá cược bóng đá dkbl, và các chỉ số lâm sàng liên quan đến loãng trang cá cược bóng đá dkbl của hơn 3500 người già trên 60 tuổi trong vòng hơn 20 năm. Từ các dữ liệu này, các tác giả sẽ biết rõ họ “đi” từ chưa gãy trang cá cược bóng đá dkbl đến gãy trang cá cược bóng đá dkbl”, từ gãy trang cá cược bóng đá dkbl đến tái gãy trang cá cược bóng đá dkbl”, từ tái gãy trang cá cược bóng đá dkbl đến tử vong, từ đó đã xây dựng mô hình toán học Markov để định lượng hóa những trạng thái dịch chuyển đó cho mỗi cá nhân.
|
Chú thích: Nguy cơ tử vong ước tính cho nữ (trái) và nam (phải) ở các trạng thái sức khỏe trang cá cược bóng đá dkbl khác nhau ( 4 trạng thái): (1) Không gãy trang cá cược bóng đá dkbl(màu xanh lam) ;(2) Gãy trang cá cược bóng đá dkbl lần 1 (xanh nhạt); (3) Gãy trang cá cược bóng đá dkbl lần 2 (vàng); (4) Gãy trang cá cược bóng đá dkbl lần 3 (đỏ). Nguy cơ được ước tính cho nữ và nam có mật độ trang cá cược bóng đá dkbl lần lượt là -1.5 T-score và -2.5 Tscore, ở độ tuổi 70 và 80, chỉ số cơ thể trung bình (BMI = 26.6 kg/m2, không có bệnh nền, không té ngã hay tiền sử gãy trang cá cược bóng đá dkbl) |
Từ các tham số của mô hình tiên lượng, các tác giả cũng có thể ước tính được tuổi trang cá cược bóng đá dkbl “skeletal age” cho mỗi cá nhân. Cụ thể ở đây, Tuổi trang cá cược bóng đá dkbl được các tác giả định nghĩa là tuổi sinh học của bộ trang cá cược bóng đá dkbl, ứng với các điều kiện yếu tố nguy cơ gãy trang cá cược bóng đá dkbl của một cá nhân. Khi không có yếu tố nguy cơ gãy trang cá cược bóng đá dkbl, tuổi trang cá cược bóng đá dkbl mặc định là tuổi đời. Tuy nhiên, nếu cá nhân nào có mật độ trang cá cược bóng đá dkbl thấp hay từng bị gãy trang cá cược bóng đá dkbl (làm tăng nguy cơ gãy trang cá cược bóng đá dkbl), thì tuổi trang cá cược bóng đá dkbl sẽ “già” hơn tuổi đời. Sự khác biệt giữa tuổi trang cá cược bóng đá dkbl và tuổi đời được định lượng dựa trên các yếu tố nguy cơ, do đó phản ánh nguy cơ gãy trang cá cược bóng đá dkbl và tử vong sau gãy trang cá cược bóng đá dkbl.
Hiện nay, nhóm sinh viên nghiên cứu khoa học trường Đại học Hà Tĩnh đang tiến hành xây dựng ứng dụng đa nền tảng để online hóa mô hình này, đồng thời làm mới mô hình Garvan Fracture Risk Calculator phiên bản đầu để tương lai cho các bác sĩ khắp nơi sử dụng. Hy vọng rằng kết quả nghiên cứu và ứng dụng online hóa sẽ phần nào giúp việc quản lí, điều trị và phòng ngừa bệnh loãng trang cá cược bóng đá dkbl được tốt hơn trong tương lai.
[1] Đường link của bài báo: https://doi.org/10.7554/eLife.61142